İlk karadelik görüntülerini elde eden ve iki yüzden fazla
araştırmacının yer aldığı uluslararası projede bir de Türk bilim insanı var: Prof.Dr.Feryal
Özel. 2016 yılında Bilim ve Teknik dergisinin yapmış olduğu bir röportajda bu projeyi
anlatmış:
‘’Olay Ufku Teleskobu şu anda beni en heyecanlandıran
astrofizik projesi. Milimetre ölçeğinde dalga boyunu ölçen birçok teleskop
interferometrik olarak birbirine bağlanacak ve bu da bize bir galaksinin
merkezindeki karadeliğin kara gölgesini yani olay ufkunu doğrudan görüntüleme
imkanı sağlayacak. İnterferometrik gözlemler için en az birkaç teleskobun aynı
anda bir kaynağa bakması ve eş zamanlı sinyal kaydetmesi gerekiyor. Dolayısıyla
gözlemin vakitlerini, Olay Ufku Teleskop projesine dahil teleskopların aynı
anda galaksinin merkezini görebileceği şekilde ayarlamamız gerekiyor. Bu sinyaller
sonra birleştirilecek ve ortaya çıkan görüntüde karadeliğin gölgesinin görülüp
görülmediğini tespit edeceğiz. Bu gölgenin görülüp görülmediğini tespit
edeceğiz. Bu gölgenin öncelikle varlığı, ikinci olarak da büyüklüğü çok önemli,
zira genel görelilik yasasına göre karadeliklerin ışığı dışarıya doğru
geçirmeyen bir olay ufku olması gerekiyor. Öte yandan bu olay ufkunun büyüklüğü
de net olarak hesaplayabildiğimiz bir bilimsel tahmin. Einstein’ın tahminlerine
uymayan bir veri bulursak, örneğin karanlık enerji bulursak, bunun çok ilginç
sonuçları olabilir.''
Karadelikler evren hakkındaki bilgimizin kesin olarak sınırlandığı noktadır.
Bir karadeliği tanımlayan sadece 3 bilgi vardır: kütlesi, dönme hızı ve taşıdığı elektrik yükü. Başka hiçbir şeyi ne bilebiliriz ne de hakkında iddia ortaya atabiliriz çünkü fizik kanunları bilgilerimizin sınırını çiziyor. Şu ana kadar bu 3 bilgiden sadece ilkini, yani kütlelerini, iyi bir şekilde ölçebildik ve hemen söyleyelim: evrende bulunan karadelikler çok çok kütleli. Karadeliğin kütlesini de ona en yakın olan yıldızlarını hareketlerini izleyerek ve ölçerek hesaplayabiliriz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder